Vertrouwen, dé succesfactor bij overdracht

Overdracht is een spannende fase in het leven van een bedrijf en een familie. De verhouding tussen mensen verandert binnen (bedrijfs)organen en tussen generaties of generatiegenoten. De jongere broer wordt CEO, een neef zetelt in de raad van bestuur, het initiatief in de familieraad komt van de volgende generatie, …

Overdracht verloopt meestal geleidelijk. En maar best ook. Want vertrouwen komt te voet (maar gaat te paard). Vertrouwen verdien je, beetje bij beetje, door juist te handelen en in gesprek te gaan. Indien de overdracht in een sfeer van vertrouwen verloopt, is veel mogelijk. Mensen groeien in hun rol, voelen zich gesteund, zetten hun aandacht en energie constructief in.

Het is een hele opdracht om binnen een groeiende ondernemende familie vertrouwen te houden of bouwen. De familiale banden worden minder hecht. Daar waar tussen broers en zussen nog een informele vertrouwensband bestaat, wordt dit tussen neven en nichten een actief werkpunt. En bovendien vergroten vaak de onderlinge verschillen. Niet iedereen is even sterk betrokken bij het bedrijf.

Zolang er een sfeer van vertrouwen is, worden misverstanden snel rechtgezet en fouten als leerkansen beschouwd. Sluipt er wantrouwen binnen, is het van belang accuraat te handelen.

Een paar tips om vertrouwensvol tot een succesvolle overdracht te komen:

Tip 1: de juiste persoon op de juiste plek

Benoem de vaardigheden en attitudes die gewenst zijn voor bepaalde functies of rollen. Voorzie en ontvang feedback. Ontwikkel desgewenst een groeitraject zodat kandidaten kunnen toewerken naar het kwaliteitsvol opnemen van een functie. Dit kan gaan van een vacature binnen het bedrijf, een rol binnen de familieraad tot een zetel in de raad van bestuur. Als mensen met kennis en kunde hun taak vervullen, groeit het vertrouwen.

Tip 2: luister (en spreek)

Luister naar elkaar, bevraag elkaars noden, leef je in. Vertrek niet van veronderstellingen. Roddel niet. Durf het open gesprek aangaan (en niet enkel schriftelijk via digitale media). Betrek eventueel vertrouwenspersonen om te faciliteren. Verhelder misverstanden, spreek verwachtingen uit, benoem taboes, zoek naar gedeeld begrip, stel je beeld van de ander bij. Open en respectvol communiceren is cruciaal voor het herstel en behoud van vertrouwen.

Tip 3: duidelijkheid

Creëer rolduidelijkheid. Maak helder of je handelt en spreekt als ouder, kind van, baas, kritisch aandeelhouder, nicht of bestuurder. Zorg voor structuur (familiale of corporate governance) waardoor je houvast biedt en verwachtingen kanaliseert. Respecteer de verschillende beslissingsniveaus.

Vertrouwen is geen vaststaand gegeven. Het is een actief werkpunt. Koester het en doe het groeien door samen te werken aan het bedrijf, de governance, concrete projecten, een charter of een visie. Zo leer je elkaar beter kennen, toon je dat je afspraken nakomt, kan je gerichte feedback geven, fouten herstellen en waardering uitspreken naar elkaar. Op die manier creëer je al doende een sfeer van vertrouwen.

Hanne Van Waeyenberge